Virkjum áfram “gráa gullið”
Leiðari Friðbert Traustasonar, formanns SSF, í síðasta tölublaði SSF blaðsins hefur vakið athygli. Í leiðaranum fjallar hann um mikilvægi þess að tryggja eldri starfsmönnum áframhaldandi starf og endurmenntun meðan starfsþrek leyfir.
Fjallað er um leiðarann á heimasíðunni, lifdununa.is.
Leiðari 1. tbl. SSF blaðsins 2017:
Virkjum áfram “gráa gullið”
Það er stundum eins og tíminn standi í stað og mikilvæg málefni, sem í orði krefjast athafna, stranda í orðinu og komast aldrei á borðið. Ég hef í fjölda ára reynt mitt ítrasta til að færa jafnréttisbaráttuna
frá hinni hefðbundnu umræðu um jafnrétti kynjanna til víðtækari umræðu um jafnræði allra þjóðfélagsþegna óháð kyni, litarhætti, búsetu og ekki síst aldri. Í starfi mínu sem formaður stéttarfélags starfsmanna fjármálafyrirtækja hef ég, meðal annars, unnið með stjórnendum fyrirtækjanna og kjörnum fulltrúum starfsmanna að því að treysta stöðu allra aldurshópa innan starfsmannahópsins. Á árunum 1990 til 1995 og aftur árin 2001-2005 bar nokkuð á æskudýrkun og leit að nýrri þekkingu og menntun, sem þeir eldri höfðu ekki, og því bar á uppsögnum og samningum um starfslok hjá eldri starfsmönnum. Við hjá SSF bentum þá strax á nauðsyn endurmenntunar og símenntunar til að efla og styrkja þá eldri og reyndari, í stað þess að kasta þekkingu þeirra, reynslu og þjónustuvilja á glæ. Fjármálafyrirtækin brugðust ágætlega við og settu kraft í fræðslumál innan hvers fyrirtækis fyrir sig.
Árið 1996 skrifaði ég grein og velti upp spurningum:
„Hvað er mannauður? Hvers virði er verkþekking, reynsla, þekking á þörfum viðskiptavinarins og þjónustulipurð? Ég spyr vegna þess að á undanförnum árum hefur mjög færst í vöxt hjá fyrirtækjum í Evrópu, m.a. hér á Íslandi, að starfsmönnum, fimmtíu ára og eldri, sé boðinn starfslokasamningur. Í stað þess að kosta upp á tveggja til þriggja ára endurmenntun fyrir starfsmann sem orðinn er eldri en fimmtíu ára, bjóða fyrirtækin eins til tveggja ára starfslokasamning.
Er ekki öllum ljóst sem þetta lesa að hér er pottur brotinn? Það er eitthvað meira en lítið að í þjóðfélagi þar sem starfsmenn verða úreltir eins og vélar. Höfum við flotið sofandi að feigðarósi? Er það virkilega eðlilegt að þekking, reynsla og dygg þjónusta við uppbyggingu þeirra fyrirtækja sem við störfum hjá sé allt í einu einskis virði, eins og hvert annað rusl, þegar tískusveiflur eða stundarhagsmunir kalla á breytingar?
Er ekki krafa allra starfsmanna að fyrirtækin og þjóðfélagið í heild komi þannig til móts við þá að þeir geti lokið ævistarfi sínu með reisn?”
Því miður eiga þessi orð mín jafnvel við nú árið 2017 og þau gerðu fyrir tíu og tuttugu árum, ef marka má umræðuna í þjóðfélaginu. Þó að mörg fyrirtæki hafi sýnt samfélagslega ábyrgð og tryggt jafnræði aldurshópa er greinilega víða pottur brotinn.
Samfara hækkandi lífaldri og fækkun nýfæddra barna á fjölskyldu er ekki bara siðferðileg skylda okkar að tryggja eldri starfsmönnum áframhaldandi starf og endurmenntun meðan starfsþrek leyfir, heldur einnig nauðsyn til að viðhalda hagvexti og fjármagna velferðarkerfið á Íslandi. Það eru mikil öfugmæli stjórnmálamanna og stjórnenda atvinnulífsins að tala um nauðsynlega hækkun lífeyristökualdurs í 70 ár á sama tíma og starfsmönnum 60+ er vísað út af vinnustaðnum sökum aldurs.
Friðbert Traustason, formaður SSF.